فرانک لوید رایت
Frank Loyd Wright
... معمار بایستی یک پیامبر باشد ، یک پیامبر به مفهوم واقعی کلمه ، اگر او قادر نباشد حداقل ده سال جلوتر را ببیند ، نمیتوان او را یک معمار نامید ...
فرانک لوید رایت
متولد ۱۸۶۷ ژوئن ۸ - ۱۹۵۹ آوریل ۹ معمار آمریکا یی ، طراح داخلی ، نویسنده و مربی ، که در طراحی بیش از ۱،۰۰۰ پروژه دست داشت ، و منجر به بیش از ۵۰۰ اثر شد.رایت مروج معماری ارگانیک بود.آثار او شامل نمونه های اصلی و ابتکاری بسیاری از انواع ساختمان های مختلف ، از جمله دفاتر ، کلیساها ، مدارس ، آسمان خراش ها ، هتل ها ، موزه ها و غیره است. رایت همچنین اغلب طراحی بسیاری از عناصر داخلی ساختمان خود را ، مانند مبلمان و رنگ آمیزی شیشه را انجام می داد.رایت نویسنده ۲۰ کتاب و مقاله و سخنران محبوب در ایالات متحده و در اروپا بود.طبق تحقیقی که در سال ۱۹۹۱ توسط موسسه آمریکایی انجام گرفته از بین معماران رایت ” بزرگترین معمار آمریکایی در تمام دوران” شناخته شده است. فرانک لوید رایت در شهر ویسکانسین ، ایالات متحده ، دراوایل سال ۱۸۶۷ متولد شد.نام اصلی او فرانک لینکلن رایت بود اما ، او نام خود را بعد از طلاق پدر و مادرش ‘تغییر داد و به افتخار خانواده مادر خود ، لوید را انتخاب کرد. پدر او ، ویلیام کری رایت (۱۸۲۵-۱۹۰۴) بود. ویلیام رایت و آنا لوید در زمانی که آنا به عنوان سرپرست مدارس شهر فرستاده شده بود با یکدیگر آشنا شدند . ویلیام رایت بعد از ازدواج در دین یکتاپرست شد. در سال ۱۸۷۶ آنا از یک نمایشگاه بازدید کرد و بلوک هایی برای خلاقیت بچه ها در این نمایشگاه مشاهده کرد و بسیار هیجان زده شد و تصمیم گرفت از آن به عنوان پایه آموزش در کودکستان خود استفاده کنید همچنین یک مجموعه را نیز برای خانواده خود خریداری کرد و فرانک زمان زیادی را با این ورزش فکری سپری کرد و می توانست حجم های سه بعدی مختلفی را بسازد او بعدها تاثیر این بازی فکری را در مسیر زندگیش گوش زد می کند که باعث پرورش خلاقیت در او شده بود. در سال ۱۸۵۵ پدر و مادر او از یکدیگر طلاق گرفتند و در همین زمان بود که او نام خود را به خانواده مادری اش تغییر داد. او به عنوان دانشجوی ویژه در سال ۱۸۸۶ در دانشگاه ویسکانسین قبول شد وپس از تحصیل مهندسی راه و ساختمان به شیکاگو مهاجرت کردو به شرکت معماری Lyman Silsbee ملحق شد. در عرض یک سال آنجا را ترک و به عنوان کارآموز به لویی سالیوان رفت و موفق به استخدام در دفتر مشهور(سولیوان و ادلر) شد با تماسهایی که با استادش داشت او را با گرایشهای مکتب شیکاگو آگاه ساخت. در سال ۱۸۸۹ اقدام به تاسیس دفتر شخصی در کنار دفتر استاد عزیزش کرد. در سال ۱۸۹۱وی شروع به اجرای طرحهایی به صورت مخفی کرد که در سال ۱۸۹۳ استادش متوجه پنهان کاری وی شد و او را اخراج کرد و این شروع فعالیت های مستقل رایت بود. در ۱۸۸۹ ،با کاترین لی “کیتی” توبین (۱۸۷۱-۱۹۵۹) ازدواج کرد. ازدواج او با کتی که دختر یک تاجر بود باعث شد که او بیشتر شناخته شود.به کمک یک وام شروع به ساختن خانه شخصی خود کرد. رایت در طول عمر خود کارهای بزرگ و ماندگاری از خود به جای گذاشت که معروفترین آنها خانه آبشار و موزه گوگنهایم نیویورک است. رایت در سال ۱۹۵۹ در نهم آوریل در فونیکس آریزونا از دنیا رفت و جسد او در ویسکونسین به خاک سپرده شد.
خانه رابی
اجرای طرح خانه رابی یکی از بزرگ ترین و به یاد ماندنی ترین آثار اولیه رایت نبوغ رو به تکامل او را به اوج پختگی رسانید . خانه رابی همانند خانه های سبک پرایری ما قبل خود ساختمانی است عریض کم ارتفاع و افقی که نمایانگر لایه گذاری منسجم و کارآمدی می باشد که نمونه آن قبلا مشاهده نشده است. به نظر می رسد که رایت در طراحی این بنا تحت تاثیر آخرین دستاورد های فن آوری ماشینی روز بوده چراکه خانه رابی شباهت زیادی به هواپیما و کشتی های بخار اقیانوس پیمایی دارد که در زمان طراحی و ساخت این خانه بسیار شگفت آور بودند .در طرح این خانه به سبک پرایری نوعی استحکام خاص وجود دارد که با بافت شهری واقع شده در آن متناسب است . تدبیر رایت در طراحی این بنا صفحات افقی بزرگی است که با استادی تمام طوری روی هم چیده شده که توانسته اند سطوح داخلی چندگانه بالکن های روباز و بهار خواب های احاطه شده ای ایجاد کنند . دیوارهای خارجی پوشیده با آجر قرمز رومی رنگ بلند و باریک در بالا ترین ارتفاع دارای نوعی پوشش از جنس سنگ آهک هستند .در این بنا نیز همچون آثار دیگر رایت موقعیت ساختمان نقش کلیدی ایفا می کند و شکل صلیب که ایده بسیاری از طرح های او در این دوره است در پیش آمدگی گسترده طبقه فوقانی به چشم می خورد . خانه همانند دژی محکم ساکنان را در برابر سر و صدا و هیاهوی خیابان محافظت کرده و ورودی را در سمت راست خود پناه می دهد . قرار دادن اتاق های نشیمن و نهارخوری در طبقه دوم و اتاق بازی بچه ها و اتاق بیلیارد در طبقه پایین از جمله تغییراتی است که رایت به واسطه آنها و به نوعی با شکستن ترتیبات زندگی سنتی توانست به حریم خصوصی در خانه دست یابد که این خود حرکتی غیر متعارف در طراحی یک خانه به حساب می آمد.
در سال ۱۹۳۹بنیاد موزه گوگنهایم تاسیس شد. در طی چند سال به تعداد آثاراین موزه افزوده شد از جمله آثاری از نقاشی های مارک شاگال ، رابرت دولونه ، فرناند لژه ، آمادئو مودیلیانی و پابلو پیکاسو. مجموعه سرعت زیادی به خود گرفته بود، بنابراین در سال ۱۹۴۳،Rebay گوگنهایم نامه ای به فرانک لوید رایت نوشت واز او خواست تاساختمانی را برای این موزه طراحی کند. در پاییز سال ۱۹۵۹ ، ده سال پس از مرگ سلیمان گوگنهایم و شش ماه پس از مرگ فرانک لوید رایت موزه درهای خود را برای اولین بار بر روی عموم مردم باز کرد. داخلی گالری با فرم مارپیچ حلزونی آرام از سطح کف تا بالای ساختمان به آرامی حرکت می کنید و نقاشی ها همراه دیوارهای مارپیچ نمایش داده می شوند. بیشتر انتقادها از تحت الشعاع قرار گرفتن ساختمان نسبت به آثار درون آن می باشد که باعث شده نتوان پنجره ای در سطوح دیوار تعبیه کرد گر چه به صورت بسیار سخاوتمندانه ای نور به درون گالری راه می یابد اما سایه بازدیدکنندگان بر روی آثار تاریکی میکند و برای نمایش حتما باید از نور مصنوعی استفاده کرد. بین سپتامبر ۲۰۰۵ و ژوئیه ۲۰۰۸ ، موزه گوگنهایم مورد ترمیم بیرونی قرار گرفت. در فاز اول این پروژه ، گروهی از معماران مرمت ، مهندسان سازه و معماری با یکدیگر همکاری کردند تا یک ارزیابی جامع از وضعیت فعلی ساختمان داشته باشند. به وسیله تکنولوژی لیزر تمامی قسمتهای ساختمان مورد عرض یابی قرار گرفت که در نوع خود کم نظیر بود و موارد مورد نظر ترمیم شد. در ۲۲ سپتامبر ، ۲۰۰۸ ، دوستان و طرفداران گوگنهایم در نیویورک گرد آمده به علامت اتمام نوسازی بعد از ۳ سال نسبت به فرانک لوید رایت طراح موزه ادای احترام کردند.
خانه آبشار
یکی از
بزرگترین هدایای الهی وحاصل تجربه ذهن انسان بر روی کره خاکی است، تا به حال هیچ
بنایی تا این اندازه با هماهنگی و هارمونی بیان نشده است، مهمترین نکته در آن حفظ
آرامش جنگل و رود وصخره است وهمه اینها بعلاوه ساختار خانه شما را به آرامش وگوش
دادن به صداهای گوش نواز دعوت می کنند آن هم نه هر صدایی! بلکه صدای موسیقی آب و
آبشار.این خانه راهی است برای رسیدن به آرامش” فقط نگاه بوم شناختی این مدل”کارایی
دقیق از درختها”Underbrush”بوته ها”جزییات سنگ روی پل و جزییات سنگ بر روی
زمین را نشان میدهد. رنگ عالی در آب تکان میخورد و ظاهرآ حرکت آبشار این مدل با واقعیت
یک اثر هنری میسازد. تنها انتخاب خاص مواد و دید معمارانه است که به کیفیت مدلها
کمک میکند، تا موزه مان همواره بهتر شود. ترکیب ساختمان نشان میدهد جزییات ساختاری
تحت تراس(بهار خواب)ظاهر معجر دقیق با شیب به سمت پایین و به سمت آب ، پا میگذارد.
آشپزخانه منحصر به فردی که به “ورودی اضافه شده از جاده “Walkway overdrive”و درب خروج متفاوت
وکشت کننده های سقف و… تمامی اینها علامت جمع عنصرهای منحصر بفردی دیگر از دیدی
معمارانه و همچنین سهم این تکه آموزشی تفریحی، هنری و یکی از نمونه های شاخص
معماری اقامتی در بستر طبیعی(جنگلی-کوهستانی)است.یکی از مهمترین خصوصیت های این بنا
هماهنگی آن با محل ساختش میباشد یعنی به جای اینکه یک عنصر اضافی در مکان ساختش
باشد طوری ساخته شده است که نظم طبیعت اطرافش را بر هم نزند. کف ها و بام های خانه
آبشار به طور چشمگیری پیش آمده است.اسکلت خانه به وسیله بتون مسلح اجرا شده
است.سطح شناور خانه آبشار طنین انداز جریان مسیل آبشار خواهد بود.ترکیبی مناسب به
وسیله عناصر بصری از قبیل پلکان و دودکش با نمائی از سنگ و سطحی زبر صمیمیت یافته
اند.هر جزئی از طرح تدائی کننده دید استاد از جعبه ای منفجر شده میباشد.کف ها و
سقف ها به صورت مستقلی به سمت خارج گسترش یافته اند.عناصر قائم این جریان به سوی
آسمان گسترش داده شده اند و پنجره ها در گوشه های اتاق ملاقات میشوند که همان
سرچشمه محدود کردن فرسایش میباشد. استاد در طراحی” فضاهای داخلی را در پیوستگی با
دنیای خارج قرار داده وفضاها و خانه را درمحیط طبیعی اطرافش ذوب کرده است.او اساسآ
قصد داشت که خانه را در زورق و برگی طلائی به وسیله تقلید از تغییر رنگ برگها بپوشاند
تا بدینسان خانه آبشار را به تغییر فصلها و عبور و مرور زمان متصل کند.خانه آبشار
مهمترین خانه ی شخصی طراحی شده توسط فرانک لوید رایت است و در سال ۱۹۳۷ ساخته شده بسیار خوب بیانگر عقیده ی رایت،مبنی بر(یک ساختمان باید
جزیی از طبیعتی باشد که در آن واقع شده است)می باشد.این بنای ترکیب شده با منظره
ای بی نظیر و شکل یافته از عناصر ساده ای همچون سنگ های طبیعت اطراف،بتون،شیشه و
فولاد به طرزی باورنکردنی با محیط خود همخوان شده است.خانه آبشار مصداق بسیار خوب
این گفته ی رایت است که(هیچ کس زیبایی خاص یک سایت”موقعیت ساخت بنا”را تا موقعی که
من بنایی آنجا نسازم درک نمی کند)اگرچه در نگاه اول،صفحات عریض بتونی خانه با
طبیعت و درختان اطراف،بیگانه به نظر می رسد؛ ولی با نگاه و توجهی هوشمندانه می
توان به انتظام بین خانه و طبیعت که نتیجه ی خلاقیت هنرمندانه ی رایت است، پی
پرد.خانه بر روی آبشار معلق بوده و آب از کنار دیوارهای سنگی آن به پایین می ریزد
و خانه که به طرز ماهرانه ای بر روی صخره ی آبشار قرارگرفته،چنان با طبیعت اطراف
عجین شده که گویی جزیی از صخره بوده و به صورت ارگانیک،در طول سالیان دراز بوجود آمده
است.
موارد طراحی و اجرائی که رایت برای این خانه ویلایی در نظر گرفته بود می توان در هشت مورد ذیل خلاصه نمود.
– حداقل دخالت در
معماری طبیعی
– تلفیق حجم ساختمان با محیط طبیعی به گونه ای که هر یک مکمل دیگری
باشند.
– ایجاد فضاهای خارجی بین ساختمان و محیط طبیعی
– تلفیق فضای داخل با خارج
– نصب پنجره های سرتاسری و از بین بردن گوشه اتاق
– استفاده از مصالح محیط طبیعی مانند صخره ها و گیاهان چه در داخل و چه
در خارج بنا
– نمایش مصالح به همان گونه که هست، چه سنگ باشد چه چوب و یا آجر
– استمرار نمایش مصالح از داخل به خارج بنا
این طرح در سال ۱۹۷۷ در نظرخواهی بهترین طرح معماری معاصرکه ازسوی مجله
Architecture Record انجام شد به عنوان نخست دست یافت. خانه آبشارکه برای “جی.ادگارد کافمن”، تاجر
ثروتمند پیتسبورگی،ساخته شده،در سال ۱۹۶۲ به (سازمان حفاظت از
جنگل و منابع طبیعی پنسیلوانیا ی غربی)اهدا گردید.در میان خانه های طراحی شده
توسط”فرانک لوید رایت”، تنها خانه ی آبشار است که تغییر نیافته و حتی هنوز اثاثیه
ی اصلی آن حفظ شده است.
