لوئی کان
Louis Kahn
... پروژه؛ یعنی شالوده دادن به یک فرم، درون یک نظم ...
لویی کان
لوئی ایزادورکان (۱۹۰۱-۱۹۷۴) معمار استونی-تبار آمریکایی بود. نام اصلی او ایتزه-لیب اشموئیلوسکی بود.درچند موسسه دانشگاهی از جمله دانشگاه ییل، انستیتو تکنولوژی ماساچوست و دانشگاه پنسیلوانیا تدریس می‌کرد. او یکی از اعضاء اصلی تیم سیام بود. او در نیویورک به سال ۱۹۷۴ درگذشت .تاریخ تولد او در جزیره کوره ساره در استونی چندان روشن نیست. در ۱۹۰۵ با خانواده یهودی خود به آمریکا مهاجرت کرد. از ۱۹۲۰ تا ۱۹۲۴ در فیلادلفیا در دانشگاه پنسیلوانیا که شیوه آموزشی آن شبیه دانشسرای عالی ملی هنرهای زیبای پاریس بود تحصیل کرد. مدت چند سال با شرکت‌ها و دفترهای معماران حرفه‌ای همکاری داشت. بعد از چندین سفر طولانی به کشورهای اروپایی در سال ۱۹۳۷ به پنسیلوانیا رفت و در این شهر شرکتی دایر کرد . و بین سالهای ۵۷- ۱۹۴۷ در دانشگاه ییل تدریس می کرد . از سال ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۱ به روم رفت و روی معماری روم تحقیق کرد و از سال ۶۱-۱۹۵۷ شروع به تدریس در دانشگاه پنسیلوانیا کرد . زمان اجرای اولین ساختمان‌های کان به سال ۱۹۲۵ بر می گردد ولی تا اواسط دهه ۵۰ با اجرای چند اثر توجه آمریکا و جهان را به خود جلب کرد . در آثار کان تجریبات معماری مدرن ، الهامات کلاسیسم یونان و معماری قرون وسطی ، معماری اسلامی و حتی آکادمیسم قرن ۱۹ اروپا را می توان دید . در کل می توان گفت او در اکثریت کارها تحت تاثیر مکتب بوزار بود و از همین روست که در کارهای او یک نوع نگرشی به تاریخ است و به خاطر همین او را به پست مدرنهای تاریخ گرا نزدیک حس می کنیم . تعدادی از کارهای او در حد پروژه باقی مانده است ، پروژه‌ها در بالاترین حد و با پیچیدگی تمام طراحی شده اند ولی در زمان اجرا ، فرم‌ها با انتخاب مصالح مناسب و غالبا طبیعی و سنتی ساده می شوند . کان برخلاف استادان برجسته پیش از خود نه در پی توضیح است و نه اثبات نوشته‌ها ، و گفتارش با ابهام همراه است . در کارهای لوئی کان کاربرد دقیق مصالح و بیان قواعد استفاده از مصالح و تنوع استفاده کردن از مصالح مشهود است .لوئی کان نخستین معمار آمریکائی روسی تبار بود که بعد از جنگ جهانی دوم برخاست و نیز اولین کسی بود که از مکتب جهانی ” فرم تابع عملکرد است ” برید . معماری کان نه در قالب معماری ارگانیک فرانک لوید رایت جای می گیرد و نه در قالب دیگر نهضت‌های معماری مدرن ، مثل مکتب معماری مدرن لوکوربوزیه و میس وندروهه . کان اغلب از فرم ، نور و روشنایی و از فضاهایی که عملکردی بر آنان متربت است ، صحبت می داشت . درباره نور و روشنایی نوشته است که : ” نور و روشنایی حضور همه چیز را باعث می‌شود . اجسام از نور مشتق می شوند یا به تعبیری دیگر ، هر گاه نور مصرف شود جسم حاصل می آید . اجسام همان‌ها هستند که به سبب وجودشان سایه به وجود می آید و سایه به نور تعلق دارد . نور به جانب جسم حرکت می‌کند و جسم به جانب نور و این امر محیط و جو سازندگی را به وجود می آورد . فرم به خود می گوید : من باید چیزی بسازم. در آثار کان همواره احساسی یکسان از قدمت و تازگی موجود بود . پژوهشی شدید برای تمام چیزهایی که در قبال سازندگی آدمی در تمام زمانها ، زیبا و منطقی بود . این اندیشه که گذشته در حال حاضر ریشه دارد و پژوهش بدنبال حقیقت در جمله ای موجز و شاعرانه از خود کان مستتر است ” آینده همان امروز است .“
از جمله آثار او
مجلس ملی بنگلادش در داکا ۱۹۶۲
موسسه اداری در احمد آباد – هند – ۱۹۶۳
موزه ملی کیمبل ۷۲-۱۹۶۶
بیمارستان مرکز ایوب در داکا ۱۹۶۳
گالری هنری دانشگاه یل ۵۴-۱۹۵۰
بنای یادبود شش میلیون یهودی ۶۹-۱۹۶۷
ساختمان آزمایشگاههای پزشکی دیچاردز،
پنسیلوانیا ۶۱-۱۹۵۷
توسعه شهر سازی محله عباس آباد تهران با
مشارکت کنزوتانگه
موزه هنر کیمبل (Kimbell Art Museum)
یکی از موزه‌های مشهورایالات متحده آمریکاست. این موزه در شهر فورت وورث در تگزاس قرار دارد و توسط استاد بزرگ معماری لویی کان طراحی گردید.
ساختمان مجلس ملی بنگلادش
معماری مدرن درکی سنتی، سودمند، صاف و بیشتر از همه بدون زمینه است و می‌تواند در هر زمینه قرار داده شده و به اصول زیبایی شناسی و الزامات عملکردی آن باقی بماند. با این حال، لویی کان ساختمان مجلس ملی بنگلادش در داکا را به عنوان نمونه‌ای فوق العاده از معماری مدرن در بخشی از معماری بومی بنگلادشی رونویسی کرد. ساختمان مجلس ملی، در سال ۱۹۸۲ به اتمام رسید و نه تنها به عنوان یکی از برجسته‌ترین آثار کان قرار گرفت بلکه یک بنای یادبود نمادین برای دولت بنگلادش شد. کانسپت ساختمان مجلس ملی در سال ۱۹۵۹ توسط دولت پاکستان به عنوان یک مکان برای مجلس بود. در سال ۱۹۶۲ لویی کان برای طراحی مقر دولتی گماشته شد. با این حال، در ماه مارس سال ۱۹۷۱ به خاطر جدا شدن بنگلادش از پاکستان ساخت این بنا متوقف شد. لویی کان قصد تمام کردن این بنا را به عنوان یک ساختمان تاریخی داشت اما پس از شکست رسمی بنگلادش، حکومت پاکستان در دسامبر سال ۱۹۷۱ این پروژه را به نماد دموکراسی و غرور برای مردم بنگلادش تبدیل کردند. این ساختمان در نهایت در سال ۱۹۸۲ کامل شد. بیش از دو برابر برآورد هزینه اولیه برای تکمیل این پروژه هزینه صرف شد. ساختمان مجلس ملی در مفهوم مدرنیست منحصر به فرد است چرا که این پروژه عمیقاً در کشور، شهر و مردم بومی بنگلادش ریشه دارد. طراحی کان با مواد ساده و محلی، که به راحتی در دسترس است، ساخته شده است و توانست با یکپارچه سازی، بنا را در برابر آب و هوای خشن بیابانی محافظت کند. ساختمان مجلس ملی به عنوان یک نهاد عظیم در صحرای بنگلادش قرار دارد، در این بنا هشت تالار وجود دارد که متحد المرکز در یک ردیف در اطراف تالار بزرگ مجلس وجود دارد که نه تنها تشبیهی برای قرار دادن دولت دموکراتیک جدید در قلب ساختمان است بلکه بخشی از اهداف طراحی کان برای بهینه سازی موقعصیت فضایی پروژه ( ادارات، هتل‌ها برای مقامات پارلمانی و یک رستوران) در خارج از مرکز حجم شده است. تمام نمای خارجی بنا، بتن با سنگ مرمر سفید منبت کاری شده است که نه تنها بیان کننده ساختار مدرن است بلکه به مواد و مصالح محلی، ارزش داده شده است. دریاچه مصنوعی اطراف ساختمان در حقیقت به عنوان یک عایق طبیعی و سیستم خنک کننده است. شکل‌های هندسی بر روی نمای الحاقی ساختمان یک اثر نمایشی در سرتاسر ترکیب کلی ساختمان بوجود آوردند. شکل‌های هندسی، فرم‌های انتزاعی هستند که در فرهنگ سنتی بنگالی یافت می‌شود که هم به معنای ایجاد یک اتحاد از هویت فرهنگی قدیم و جدید می‌باشد و هم به عنوان چشمه‌های نور و سیستم کنترل محیطی برای فضای داخلی بکار برده شده است. برای کان، نور یکی از جنبه‌های مهم در طراحی یک ساختمان است که نه فقط به عنوان راهی برای روشن کردن فضا بود بلکه وی نور را به عنوان خالق فضا تصور می‌کرد.
کلیسای یکتاپرست اول
لوئی کان به دلیل الهام از فرهنگ و ایجاد حس مکان در معماری مدرن شناخته شده است. کلیسای یکتاپرست در شهر روچستر نیویورک ، یکی از تاثیرگذارترین آثار کان است که کمی بعد از موسسه سالک درسال ۱۹۶۷ به پایان رسید. اگرچه ممکن است این اثر به اندازه دیگر آثارش در سایر نقاط جهان شناخته نشده باشد. این کلیسا جایگزین کلیسای قبلی که توسط ریچارد upjohnموسسAIA طراحی شده بود، شد. کلیسای قبلی در طول توسعه مجدد شهری(روچستر) تخریب شده بود. کلیسای یکتاپرست، ترکیبی است از زیبایی طراحی مدرن با ارزش‌های سنتی یکتاپرستی که همه را در مرکز ساختمان، محراب، به صورت یک واحد در می آورد. در مراحل اولیه طراحی، کان، با اعضای کلیسا ملاقاتی داشت و در این ملاقات، کشیش، کلیسای یکتا پرست را با آرمان های عقل گرایی، فکر و اراده آزاد و همزیستی علم و مذهب، توصیف کرده بود. این ملاقات باعث شد که کان اسکیس های خود را بر روی تخته سیاه شروع کند. آنجا بود که به صورت مفهومی ، فضاهای حمایت کننده کلیسا را در اطراف یک علامت سوال، سازمان داد. علامت سوال به صورت سمبلیک نشان دهنده محراب است. جایی که همه سوال ها در آن اتفاق می افتد. این یک نگاه دقیق به مذهب است که راهی ست برای یافتن حقیقت و پرسش به عنوان یک روند طبیعی در این راستا است. کان فضاهای اطراف محراب را به کلاس های درس اختصاص داد .این کلاس ها را به عنوان منشایی در نظر گرفت که تمام سوال های یکتا پرستی از آنجا بوجود می آید.کلاس ها به صورت چرخشی فضای اطراف محراب را احاطه می کنند. این زمینه ای برای یادگیری، فکر، پرسش و کشف می باشد. این کلیسا، مشابه دیگر آثار کان حالت سنتی دارد. کلیسا و مدرسه مشرف بر روچستر هستند. استفاده کان از مصالح آجر و بتن درجا، ظاهر حجیم و البته سنگین به بنا داده است. طراحی سنتی باعث ارائه راه کارهایی در روشنایی فضای داخلی مخصوصا در مکان های عبادت می شود. کلاسها ، اطراف محیط ساختمان به جهت معینی هستند که علاوه بر نظم ، باعث روشنایی کلاسها شده است. نمای خارجی پنجره به طور مناسبی طراحی شده است و نور را به داخل کلاس فیلتر می کند. هر بیرون آمدگی، فضای کوچکی برای نشستن بچه ها فراهم می کند. چون محراب در مرکز ساختمان است ، هدایت نور خورشید به داخل این فضا مشکل است. با این حال، کان، چهار برج نور طراحی کرد که هرکدام در یک گوشه محراب قرار دارند. برج ها به صورت فیلترهایی عمل می کنند که محراب را در طول روز با تغییرات جزئی فضا و حتی با تغییر فصل از نور اشباع می کنند. در همه معماری های کان، نور یک جزء اصلی طرح بوده است. از خصوصیات فضاها، استفاده از مصالحی در آنهاست که به جزئیات بیشتری بعد از ساخت نیاز ندارند. او به ادغام مصالح عقیده داشت به طوری که بتن درجا را با قسمت های چوبی ادغام می کند و به هر فضا زیبایی نوینی می بخشد. در محراب، طراحی سطوح نا هموار بتن درجا و آجرو طریقه برخورد نور به این سطوح ، باعث شده تا فضا درخشان و دگرگون شود. اگرچه این کلیسا از آثار مشهور کان نیست، اما اثری تاثیرگذار می باشد. این کلیسا بهترین نمونه ای ست که نشان می دهد معماری چگونه می تواند آثار را نه به طور ساده با نور یا طرح، بلکه با درک نظری و بازبینی استفاده ما از فضا تغییر دهد.
موسسه مدیریت هند
کان برای طراحی موسسه مدیریت هند از تکنیک‌های مشابه پروژه بنگلادش همچون ترکیب مواد محلی ( آجر و بتن ) و نمای بیرونی هندسی به عنوان تجلیل از معماری بومی هندی استفاده کرد و از این طریق کان معماری مدرن و سنتی هند را با هم ترکیب کرد. کان با حذف نمای بزرگ توانست فضای داخل را از تابش نور مستقیم حفظ کرده و همچون سیستم خنک کننده طبیعی فضای یادگیری را در مقابل آب و هوای خشک بیابانی حفاظت کند. وجود خلل و فرج در نما همچون فیلتری برای نور مستقیم خورشید و تهویه هوا عمل کرده و همچنین فضایی جدید برای تجمع دانشجویان و استادان ایجاد کرده و شرایط گرد هم آمدن را فراهم می‌کند. متاسفانه کان نتوانست نتیجه طراحی خود را ببیند و در سال ۱۹۷۴ در شهر نیویورک قبل از به پایان رسیدن این پروژه فوت کرد.
